Lastik Hakkında
T Sembolü Lastik sınıfını gösteren opsiyonel harf(veya harfler) P: Sembolü Binek LT: Sembolü Jip vs. hafif kamyon ST: Sembolü Özel Treyler Lastik nominal (her iki dış kenardan en geniş noktalar) genişliğini gösteren 3 haneli rakama denmektedir. (milimetre) / Bölü işareti Yanak yüksekliğinin, toplam genişliğe oranını gösteren 2 veya 3 haneli rakamdenira. Belirtilmemişse %82 olduğu varsayılır. Rakam 200'den büyükse, lastiğin toplam çapının milimetre cinsinden değeri denir. Lastiğin karkas yapısını belirten opsiyonel harf B: Sembolü Çapraz kemerler R: Sembolü Radyal D: Sembolü Diyagonal İnç olarak jant çapını gösteren 2 haneli rakam Yük endeksini gösteren 2 yada 3 haneli rakam Hız endeksini gösteren 1 yada 2 haneli harf/rakam karışımı Not: Lastik yanağında belirtilen yük endeksi ve hız endeksi, belirtilen yük altında ve belirtilen hızda 10 dakika boyunca lastiğin herhangi bir tehlike yaratmadan yada parçalanmadan gidebileceğine işaret eden işarete denir. Belirtilen yük altında ve hızda 10 dakikadan sonrası hayati tehlike anlamına gelebilir. |
|
Yük Endeksi Tablosu
Her aracın 4 lastiğinin rot ayarı düzgün olarak yapılmış olması gerekmektedir. Ayarsız lastikler yönlendirme problemlerine, sürücünün yorulmasına ve erken ve düzensiz lastik aşınmasına neden olarak, aracın doğal devinimini engelleme sorunu oluşturmaktadır. En basit olarak, rot ayarı, lastiklerin aracın geometrik merkez çizgisiyle ilişki halinde ilerlediğinden emin olmak için, aracın tekerlek açılarının ayarlana denmektedir. Her tekerlek otomobil imalatçısının belirlediği, kendi dinamik açılarına (kamber, kaster, yere basış) sahip bir sisteme sahiptir. Bir aracın rot ayarının bozulduğunun en bilinen belirtileri, hızlı ya da düzensiz sırt aşınması ve aracın düz yoldan çekmesi ya da sürüklenmesi olayına denir. Aracınızda bu türden sorunlar yaşıyorsanız, büyük ihtimalle lastiklerinizin rot ayarı düzgün değildir. Bu durumda rot ayarınızın modern bilgisayar yardımlı rot ayar ekipmanı kullanan bir uzman tarafından kontrol edilmesini öneririz. Bugün birçok lastik ve araç bayisi bu tür gelişmiş donanıma sahiptir ve rot ayar hizmetleri sunma noktasına gelmiş bir sistemdir. En iyi rot ayarı, dört tekerlek için yapılan ayarlar için geçerlidir. Bu çeşit rot ayarı için teknisyen her dört lastiğin üzerine bir alet yerleştirecek ve aracın dört tekerlek üzerindeki dinamiğini ölçecek bir sistemdir. Bugün, birçok araç ayarlanabilir arka rot düzenlerine sahiptir. Dört tekerlek ayarı, arka rot ayarı olmayan araçlarda bile, teknisyenin arka tarafın tekerlek aralığından kaynaklanan sorunlarını saptamasına ve bu sorunları, önde ayarlamalar yaparak telafi etmesine olanak verir. Sadece ön tekerleklerin merkez çizgisiyle hizalandığı, iki tekerlek rot ayarı, artık kullanılmamaktır. Lastik Balansı Balanssız lastikler aracın belli hızlarda titremesine neden olur. Bu erken ve düzensiz sırt aşınmasına ve aracın süspansiyonunda gereksiz aşınmaya neden olabilir. Lastiklerinizin janta ilk takıldığında ya da tamirden sonra tekrar takıldığında balanslı olduğundan emin olun. Lastik balansı ilk titreşim belirtisi görüldüğünde kontrol edilmelidir. Lastik balansını açıklamanın en iyi yolu balanssızlığın ne demek olduğundan başlamaktır. Bir lastik, janta takıldığında, iki hafif kusurlu birim bir bütün oluşturmak için birleştirilmiştir. Bu bütünün yanal ve radyal merkezlerinin tamamen eşit bir ağırlık dağılımına sahip olması aslında mümkündür. Çoğunlukla tekerlek iki tür dengesizlik gösterebilir: Statik balanssızlık ve dinamik balanssızlık. Statik Balanssızlık: Lastikte ağır ya da hafif bir nokta olduğunda meydana gelmektedir. Bu durumda lastik düz bir şekilde dönmez ve lastik ve tekerlek yukarı aşağı devinime uğramaya başlıyor. Dinamik Balanssızlık: Lastik/jant bileşimi yanal merkez çizgisinin bir ya da her iki yanına eşit olmayan ağırlık bindiğinde meydana gelen bir sorundur. Çoğunlukla lastik/jant bileşimi iki tür dengesizliğe sahiptir ve eşit ağırlık dağılımı yaratmak için dinamik balansa ihtiyaç duymaktadır. Tekerleğin balansını ayarlamak için, teknisyen, tekerleği döndürerek bütünün daha ağır kısımlarını belirlediği balans makinasına tekerleği takar. Balans sistemi daha sonra dengesizliği düzeltmek için jantın yüzeyine ters ağırlıklar yerleştirmek üzere, teknisyeni yönlendrmek gerekmektedir. Lastik Hava Basıncı Yedek lastik de dahil olmak üzere lastiklerinizin hava basıncını ayda en az bir kez uygun bir basınç ölçme aletiyle ölçmenizin önemli olduğunu unutmamanız gerekmektedir. Doğru hava basıncıyla, lastikleriniz daha uzun sürede aşınır, yakıt tasarrufu yaparsınız, yol tutuşunuz yükselir ve kazaları önlersiniz. Eğer doğru hava basıncını korumamanın sorumluluklarını değerlendirirseniz- yüksek yakıt sarfiyatı, lastik ömrünün azalması, kötü yol tutuşu (muhtemelen kontrol kaybı bile) ve aracın potansiyel aşırı yüklenmesi - lastik basıncınızı düzenli olarak kontrol etme ihtiyacı daha da anlam kazanmasına yardımcı olacaktır. Hava Basıncı Bilgisini Nerede Bulursunuz? Hava Basıncı Nasıl Ölçülür? Resimde düşük basınç nedeniyle omuzları aşınmış bir lastik görülmektedir. Lastiğin Aşınmasını Kontrol Etme Bir lastiğin değişmeye ihtiyacı olup olmadığını anlamak için lastiğinizin sırtını düzenli olarak kontrol etmenizi öneriyoruz. Tüm yolcu, kamyonet ve orta büyüklükteki ticari lastiklerinin sırtında gömülü sırt aşınma göstergesi mevcuttur. Bu göstergeler lastiğin çevresindeki birçok yerde, sırt kanallarının uçlarında yer alırlar. Yerleri omuz bölgesindeki küçük üçgenler ile gösterilir. Eğer lastik sırt aşınması göstergesi bitişikteki sırt dişleriyle aynı uzunlukta ise, bu lastiğin sadece 1,6 mm diş derinliği kaldığı anlamına gelir. 1,6 mm yasal minimum diş derinliği olduğu için lastiklerinizi hemen değiştirmelisiniz. Bir lastiğin ıslak zemin performansı azalan diş derinliği ile düşer. Düşük diş derinliği olan lastik daha önceki gibi aynı miktarda suyu boşaltamamaya başlar ve lastiğin suda kızaklama riski yükselir. Diğer taraftan, ıslak zeminde fren performansı azalır. Bu nedenle genellikle yaz lastiklerinizi 3 mm diş derinliği kaldığında değiştirmeniz önerilir. Fulda kış lastikleri özel kış aşınma göstergelerine sahiptir. Bu kış aşınma göstergelerinin sırttaki yerleri omuz bölgesinde kar tanesi işaretiyle gösterilmiştir. Eğer lastik sırt aşınma göstergesi, bitişikteki sırt dişleriyle aynı yükseklikte ise, bu lastiğin sadece 4 mm diş derinliği kaldığı anlamına gelir. Bu nedenle genellikle 4 mm'den alçak profilli kış lastiklerinizi, kış koşullarında en yüksek düzeyde güvenlik sağlamak için değiştirmeniz önerilir. Eğer lastiğiniz düzensiz aşınıyorsa, bu lastiklerinizin ideal şekilde şişirilmediğinin ya da aracınızın şasisinde bir sorun olduğunun işareti olabilir. Eğer kenarlardaki sırt profili ortadan daha derinse, lastik gereğinden fazla şişirilmiş demektir. Eğer sırt ortada kenarlardan daha derinse, lastiğiniz yeteri kadar şişmemiş olabilir. Resimde düşük basınç nedeniyle düzensiz aşınmış bir lastik görülmektedir. Eğer sırt bir tarafta diğerinden daha derinse, rot ayarınızı bir an önce kontrol ettirmelisiniz. Lastik Rotasyonu Lastik bakımının önemli unsurlarından birisi düzenli olarak lastiklerin yerini değiştirmektir. Lastiklerin yerini değiştirmekteki asıl amaç araçta takılı lastiklerin daha düzgün şekilde aşınmasını sağlamaktır. Eğer kullanıcı kılavuzunda lastiklerin rotasyon zamanı ve şekli ile ilgili bilgi yok ise, lastikleriniz yerini en azından her 8.000 ile 10.000 km arasında değiştirmeniz gerekir. Eğer normal olmayan bir aşınma farkederseniz lastikleriniz yerini daha önce değiştiriniz, ve yetkili lastik bayiniz veya servisiniz ile bu normal olmayan aşınmanın nedenini araştırınız. Unutmayınız ki, derin çukurlara girmek lastiklerde normal olmayan aşınmalara yol açacak şekilde lastik ayarlarının bozulmasına neden olur. Özellikle ön tekerlek lastiklerinin düzenli olarak yer değiştirilmesi çok önemlidir çünkü ön lastikler arka lastiklere göre daha çabuk aşınırlar. Ön lastikler ile arka lastikler arasındaki farklı diş derinlikleri, özellikle yağmurlu havalarda dengesiz fren, zayıf sürüş hakimiyetine neden olur. Eğer lastikleriniz yerlerini değiştirmezseniz ve lastik yenilemesinde sadece 2 lastiğinizi değiştirirseniz, lastik sırtında eşit olmayan aşınmalar ortaya çıkacaktır. Böylesi bir durumda ancak, 4 lastiği de değiştirerek aracın yol tutuşu ve frenleme özelliklerini dengede tutabilirsiniz. Not: Düz çevresel kanallara sahip lastikleriniz olup olmadığına dikkat ediniz. Sağ ve sol lastikler birbirleriyle değiştirilmemeli. Lastiklerin yanlış yönde değiştirilmesini engellemek için sadece aynı tarafta bulunan ön ve arka lastikler aralarında yer değiştirebilir. Lastiklerinizin düz çevresel kanallara sahip olduğundan emin olmak için lastik kenarında bulunan üstünde “rotation” yazan ok olup olmadığına bakınız. Lastik Tamiri Lastiğiniz, hava basıncının bir kısmını ya da tümünü kaybettiğinde, aracınızı hemen durdurmalı ve yedek lastiğinizi takmalısınız. Bununla birlikte, ihtiyacınız olduğunda kullanılabilir durumda olduğundan emin olmak için, yedek lastiğinizin hava basıncını düzenli olarak kontrol etmenizi öneririz. Lastiğinizin yapısını bozacağından asla patlamış bir lastikle yola devam etmeyin. Yedek lastiğinizi taktıktan sonra bir lastik takma uzmanını ziyaret edip, zarar gören lastiğinizi kontrol ettirin ve tamir edilip edilmeyeceğini öğrenin. Unutmayın ki zarar görmediğinden emin olmak için, lastiğin içinde eksiksiz bir inceleme yapılması gerektiğinden, sadece bir lastik bayisi lastiğinizin tamir edilip edilemeyeceğini söyleyebilir. Kısa mesafelerde çalıştırılsa bile patlak lastikler çoğunlukla tamir edilemez hale gelirler. Çoğu lastik patlağı, çivi deliği ya da 6 mm'nin üzerindeki sırt kesikleri, endüstrinin onayladığı yöntemleri kullanan eğitimli bir kişi tarafından tamir edilebilir. 6 mm'den geniş delikli lastikler ya da yanaktaki delikler tamir edilmemelidir. Ultra yüksek performans lastiklerinin tamir edilmesi de önerilmez (W, Y ya da ZR hız limitli lastikler) Bir lastiğin değiştirilip değiştirilemeyeceği kararının, sadece eğitimli bir lastik uzmanı tarafından verilebileceğini unutmayın! |
